Tại cuộc họp báo Chính phủ chiều tối 3.1, trung tướng Tô Ân Xô, Chánh văn phòng kiêm người phát ngôn Bộ Công an, cho biết quá trình điều tra tại Trung tâm Đăng kiểm 50-17D phát hiện giám đốc trung tâm đăng kiểm tại đây không biết chữ, không đọc được và mới chỉ học lớp 3 cách đây 50 năm.
Trung tâm Đăng kiểm 50-17D tại H.Nhà Bè (TP.HCM)
Câu hỏi là vì sao một người không biết đọc, biết viết lại được làm giám đốc trung tâm đăng kiểm?
Đại diện Phòng Kiểm định xe cơ giới (Cục Đăng kiểm Việt Nam, Bộ GTVT) cho biết, Trung tâm Đăng kiểm 50-17D theo mô hình xã hội hoá. Ông Tài là giám đốc nhưng không phải đăng kiểm viên, không chịu trách nhiệm tổ chức, điều hành hoạt động kiểm định và ký giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường (ATKT&BVMT), không bị ràng buộc về yêu cầu kỹ thuật cũng như không có vai trò trong công tác kiểm định.
Cục Đăng kiểm Việt Nam chỉ quản lý lãnh đạo trung tâm đăng kiểm là đăng kiểm viên, chịu trách nhiệm tổ chức, điều hành hoạt động kiểm định và ký giấy chứng nhận ATKT&BVMT.
Theo đó, các trung tâm đăng kiểm xã hội hoá về bản chất là một doanh nghiệp đầu tư dịch vụ kinh doanh đăng kiểm. Giám đốc trung tâm có thể là người đầu tư hoặc người đứng tên trên giấy tờ mà không phải là đăng kiểm viên.
Theo điều 24 Nghị định 139/2019/NĐ-CP quy định về kinh doanh dịch vụ kiểm định xe cơ giới (Nghị định 139), lãnh đạo đơn vị đăng kiểm là người chịu trách nhiệm tổ chức, điều hành hoạt động kiểm định của đơn vị đăng kiểm và ký giấy chứng nhận kiểm định.
Lãnh đạo đơn vị đăng kiểm phải là đăng kiểm viên xe cơ giới đã thực hiện nhiệm vụ của đăng kiểm viên tối thiểu 36 tháng, được bổ nhiệm theo quy định của pháp luật. Với Trung tâm Đăng kiểm 50-17D, một phó giám đốc khác mới là đăng kiểm viên và chịu trách nhiệm quản lý, điều hành hoạt động đăng kiểm và ký giấy chứng nhận.
Lỗ hổng trong xã hội hoá đăng kiểm?
Theo Nghị định 139, một trung tâm đăng kiểm phải đảm bảo các quy định gồm: cơ sở vật chất, dây chuyền kiểm định; xưởng kiểm định; nhân lực.
Dành cho bạn
Cụ thể, nhân lực trong đơn vị đăng kiểm phải đảm bảo: mỗi dây chuyền có tối thiểu 3 đăng kiểm viên, trong đó có ít nhất 1 đăng kiểm viên xe cơ giới bậc cao; có phụ trách dây chuyền kiểm định, mỗi phụ trách chỉ được tối đa 2 dây chuyền; có lãnh đạo đơn vị đăng kiểm và nhân viên nghiệp vụ đáp ứng các quy định tại nghị định.
Trước đó, trao đổi với Thanh Niên, một cán bộ đăng kiểm cho biết, trước đây, số lượng trung tâm đăng kiểm được khống chế, song từ khi có Nghị định 139, ngoài mặt tích cực thì hạn chế là tình trạng mở tràn lan các trung tâm đăng kiểm.
Theo vị cán bộ này, nhiều trung tâm sẽ dẫn đến cạnh tranh không lành mạnh. Các trung tâm đăng kiểm xã hội hóa bản chất là doanh nghiệp, khi đầu tư muốn lãi nhanh nên nguy cơ phát sinh tiêu cực lớn, chưa kể nguồn nhân lực cũng không thể đảm bảo kiểm soát được hết.
Trao đổi với báo chí chiều 3.1, trung tướng Tô Ân Xô, Chánh văn phòng kiêm người phát ngôn Bộ Công an, cho biết theo báo cáo của Công an TP.HCM, tới thời điểm này đã khám xét 12 trung tâm đăng kiểm, khởi tố 6 vụ án, 43 bị can, làm rõ về các tội danh: môi giới hối lộ, đưa hối lộ, nhận hối lộ, giả mạo trong công tác.
Cụ thể, hành vi sai phạm của các trung tâm đăng kiểm gồm: bỏ qua lỗi vi phạm; cho thuê phụ tùng thay thế, ví dụ như xe vào kiểm định có lốp mòn được cho thuê lốp để thay...; sử dụng phần mềm để can thiệp hệ thống đăng kiểm, ví dụ có 2 đầu lọc thì chỉ cắm 1 đầu, còn 1 đầu xe vẫn đảm bảo tiêu chuẩn khí thải...
“Ước tính hơn 70.000 phương tiện cơ giới được kiểm định theo dạng "làm luật". Các trung tâm đăng kiểm đã cấp 52.300 giấy kiểm định, tiền thu lợi bất chính hàng chục tỉ đồng”, ông Xô cho biết.
Đáng chú ý, một số trung tâm đăng kiểm không đủ tiêu chuẩn nhưng vẫn lập danh sách kiểm định viên ảo, hợp thức hoá quy định của Chính phủ. Công an TP.HCM và một số cục nghiệp vụ của Bộ Công an đã phát hiện và đấu tranh, làm rõ các hành vi sai phạm trong cấp giấy chứng nhận kiểm định tại một số trung tâm đăng kiểm ở một số tỉnh, thành như: TP.HCM, Long An, Tiền Giang, Sóc Trăng, Đồng Tháp, Bắc Giang, Bắc Ninh... và sẽ còn mở rộng điều tra thêm nhiều trung tâm đăng kiểm nữa.
