Không nằm ngoài dự đoán, Lionel Messi đã giành Quả bóng vàng 2023, giải thưởng tôn vinh cá nhân danh giá nhất trong thế giới bóng đá. Đây là lần thứ 8 siêu sao người Argentina đoạt danh hiệu cao quý này, củng cố vị thế độc tôn trên lịch sử túc cầu.
Xếp sau Messi trong danh sách những cầu thủ đoạt nhiều Quả bóng vàng nhất xưa nay là kỳ phùng địch thủ Crisrtiano Ronaldo, với 5 lần bước lên bục cao nhất. Ngoài ra, chưa một cầu thủ nào có quá 3 lần đoạt Quả bóng vàng.
Kỷ lục của La Pulga chắc chắn sẽ còn tồn tại trong một thời gian rất lâu nữa. Trong số các ngôi sao còn thi đấu, chưa có cầu thủ dưới 35 tuổi nào đoạt được Quả bóng vàng. Kylian Mbappe được ca tụng là tài năng sẽ kế vị siêu sao người Argentina thống trị bóng đá thế giới song tiền đạo người Pháp "đã" 24 tuổi.
Messi giành Quả bóng vàng đầu tiên lúc mới 22 tuổi và tái lập kỳ tích của Michel Platini với 3 chiến thắng liên tiếp. Hơn nữa, Messi hiện đã 36 tuổi, khi giành Quả bóng vàng thứ 8. Tuổi thọ nghề nghiệp như vậy thực nằm ngoài sức tưởng tượng.
Điều đáng nói, cái cách siêu sao người Argentina giành Quả bóng vàng thứ 8 khác hoàn toàn 7 lần trước (2009, 2010, 2011, 2012, 2015, 2019, 2021). Trong quá khứ, anh được giới quan sát tôn vinh là cầu thủ xuất sắc nhất năm trên tư cách cầu thủ khoác áo Barcelona.
Đa số các năm, Messi đánh bại đối thủ bằng thành tích nổi bật trong màu áo Los Blaugrana. Đơn cử là "cú ăn ba" (La Liga, Cúp Nhà vua và UEFA Champions League) vào các năm 2009 và 2015, hoặc "cú đúp" La Liga và Champions League ở mùa giải 2010-11. Cũng có mùa giải, La Pulga giành chiến thắng nhờ hiệu suất cá nhân phi phàm. Tiêu biểu là kỷ lục ghi 91 bàn thắng trong năm 2012.
Quả bóng vàng in dấu ấn trắng xanh (màu áo đội tuyển Argentina) nhiều nhất của Messi là danh hiệu vào năm 2021. Trong năm này, La Pulga đã dẫn dắt Albiceleste giành chức vô địch Copa America sau gần 30 năm chờ đợi bằng 4 bàn thắng và 5 pha kiến tạo cho đồng đội lập công, đồng thời anh giành luôn danh hiệu Cầu thủ xuất sắc nhất giải.
Tuy nhiên, Messi sẽ không thể giành Quả bóng vàng 2021 nếu không dẫn dắt Barcelona đến chức vô địch Cúp Nhà vua cũng như giành danh hiệu Vua phá lưới La Liga với 30 pha lập công. Tất nhiên, đây là năm các đối thủ nặng ký nhất của La Pulga như C.Ronaldo, Robert Lewandowski hay Karim Benzema đều không đạt được thành tích tốt.
Duy chỉ có năm nay 2023, Messi đoạt danh hiệu Quả bóng vàng hoàn toàn trên tư cách một cầu thủ Argentina. Thành tích trong màu áo Paris Saint Germain ở nửa cuối mùa giải 2022-23 của La Pulga không đáng kể, thậm chí đáng quên.
Cảm hứng anh tạo ra trên đất Mỹ trong màu áo Inter Miami thật thần kỳ nhưng không thể sánh về chất lượng chuyên môn với các giải đấu hàng đầu châu Âu.
Điểm nhấn dĩ nhiên là chức vô địch World Cup 2022. In dấu giày trong 10/15 bàn thắng, Messi không chỉ đưa Argentina lên đỉnh thế giới lần đầu tiên kể từ Mexico 1986 mà anh còn sánh ngang tiền bối vĩ đại Diego Maradona tại giải đấu năm đó về cái cách phủ bóng lên giải bóng đá lớn nhất hành tinh.
Bên cạnh hiệu suất kinh hoàng là hình ảnh đầy cảm hứng. Messi bản lĩnh và gai góc hơn. Đồng đội của Messi cũng giàu tính chiến đấu và chấp nhận hy sinh nhiều hơn vì người đội trưởng vĩ đại.
Chê bai Messi kém bản lĩnh, chỉ trích Messi thiếu phẩm chất thủ lĩnh hay mọi dè bỉu nhắm vào siêu sao người Argentina đều bị xua tan sau World Cup 2022. Messi đã vĩ đại ở cấp CLB và bây giờ, anh càng vĩ đại tại đội tuyển quốc gia.
Câu chuyện về Messi và đất nước Argentina càng lay động lòng người hơn bởi trước khi trở thành vị thánh sống tiếp theo của bóng đá xứ sở Tango, La Pulga là đứa con vô thừa nhận. Không ít đồng bào đã gọi anh một cách đầy cay nghiệt là "người Catalonia tại đội tuyển Argentina", dẫu cho bao năm ra đi Messi vẫn mang theo trong tim quê hương.
Đoạn tản văn có nhan đề "Chiếc vali của Lionel" đầy xúc cảm được lược dịch dưới đây sẽ phác họa phần nào câu chuyện. Tác giả bài viết là cây bút Hernan Casciari, người theo sát cả hành trình sự nghiệp lẫn cuộc đời của Messi, từ khi anh còn là cậu thiếu niên còi cọc, nhút nhát bước chân đến xứ Catalonia lạ lẫm và xa xôi cho đến lúc nâng cao chiếc cúp vàng World Cup trên đất Qatar.
Vào các sáng thứ Bảy năm 2003, đài truyền hình TV3 de Cataluna luôn chiếu trực tiếp trận đấu của đội trẻ Barca. Những người Argentina nhập cư sẽ ngồi trước màn hình và chủ yếu bàn tán về hai chủ đề.
Thứ nhất, làm cách nào để pha chế caramen bằng cách đun sôi lon sữa đặc. Thứ hai, thằng nhóc quê Rosario đã ghi bàn trong tất cả các trận đấu của đội trẻ Barca sẽ thi đấu lúc mấy giờ.
Mùa giải 2003-04, một năm trước khi được đôn lên đội một Barca, Messi ghi 35 bàn chỉ trong 37 trận cho đội trẻ Barca. Bởi vậy, rating (xếp hạng) buổi sáng thứ Bảy của các đài truyền hình có chiếu trực tiếp trận đấu của đội trẻ Barca tăng vọt và cao chót vót, thậm chí vượt qua cả rating giờ cao điểm.
Từ tiệm làm tóc, quán bar đến những khán đài từ sân tập đến cầu trường vĩ đại Camp Nou, luôn sôi nổi cuộc đàm luận về "aquest nen" (thằng nhóc ấy trong tiếng Argentina).
Người duy nhất không nói là... thằng nhóc ấy. Trong các buổi phỏng vấn sau trận, Messi chỉ trả lời gọn lỏn mọi câu hỏi bằng từ "có", "không" hoặc "cảm ơn", rồi cụp mắt lẩn tránh mọi ánh nhìn. Dân Argentina di cư chúng tôi khoái kiểu giảo hoạt chợ búa và bụi bặm hơn.
Nhưng có một điều rất thú vị: ngữ âm của Messi đặc sệt Argentina, thằng nhóc nối từ một câu dài bằng chữ S (phát âm: eses), gọi phạm lỗi là ful thay vì falta theo tiếng Tây Ban Nha. Chúng tôi thở phào nhẹ nhõm vì phát hiện ra rằng thằng nhóc này giống chúng tôi, những kẻ không chịu cất vali.
Có hai kiểu dân Argentina nhập cư. Kiểu thứ nhất "cất vali" ngay vào tủ sau khi chuyển đến Tây Ban Nha. Bọn họ phát âm ngọt xớt như người bản địa. Kiểu thứ hai, những người như chúng tôi, đám dân nhập cư cố chấp không chịu cất chiếc va li đã gói ghém cả quê hương bên trong.
Chúng tôi duy trì những phong tục tập quán của quê nhà, chẳng hạn như uống trà mate, tổ chức các bữa tiệc thịt nước và sử dụng nhiều phương ngữ xứ Tango. Chúng tôi gọi mưa là yuvia thay vì lluvia, nói rơi là caye thay vì cayo. Đó là ngữ điệu yeísmo đậm chất người Argentina.
Rồi thời gian trôi qua, lòng người đầy suy nghĩ, Messi trở thành biểu tượng, "số 10" bất khả xâm phạm tại Barca. La Liga, Cúp Nhà vua và Champions League tấp nập đến. Và Messi lẫn chúng tôi đều hiểu thật khó để không bị pha giọng khi đã bôn ba chốn phương xa.
Thật khó duy trì giọng nói đặc sệt quê nhà, chẳng hạn như gọi rê bóng là gambeta thay vì regate. Đừng nghĩ chỉ là từ đồng nghĩa. Gambeta là cách ví von đầy mỹ miều làm liên tưởng tới động tác trong khiêu vũ.
Còn regate trong tiếng Tây Ban Nha có nghĩa là né tránh. Ngôn ngữ trở thành chiến hào cuối cùng để duy trì bản sắc quê hương trong mỗi chúng tôi, và Messi là thủ lĩnh. Thật may, Messi ít nói nhưng không hề pha tiếng. Cậu ấy vẫn giữ cách nói sống động của người Argentina.
Thế nên, cái khoái cảm thật khó tả khi chứng kiến cầu thủ vĩ đại nhất xưa nay phát âm không sai một chữ và nói không nhầm một thành ngữ của chúng tôi trong các cuộc phỏng vấn.
Bên cạnh đó, Messi luôn mang theo bên mình bình trà mate vào phòng thay đồ Barca, một minh chứng sống động cho thấy dòng máu Argentina chưa bao giờ ngừng chảy trong huyết quản cậu ấy.
Hãy nhớ, quốc kỳ Argentina vẫn tung bay mỗi khi Messi cùng Barcelona vô địch Champions League. Cậu ấy ngang ngạnh bất chấp mọi đe nẹt từ Ban lãnh đạo đội bóng xứ Catalonia để cùng đội tuyển Olympic Argentina tham dự Thế vận hội 2008 và giành tấm huy chương vàng.
Mỗi dịp Giáng sinh, Messi luôn có mặt ở quê nhà Rosario cho dù lịch thi đấu dày đặc tại châu Âu. Chúng tôi, những người con xa xứ rất đỗi tự hào và thán phục vì những gì Messi đã làm. Thật khó để lột tả hết niềm vui sướng lớn lao cậu ấy đã đem đến cho đời sống người dân Argentina di cư vào đầu thập niên 2000.
Dành cho bạn
Messi giải thoát chúng tôi khỏi sự buồn tẻ, đơn điệu và nhàm chán nơi đất khách. Messi định hướng, Messi khơi dậy niềm kiêu hãnh, Messi đem lại sự tự hào cho mỗi chúng tôi. Đến nỗi khi ở tại quê nhà xa xôi bắt đầu xuất hiện những lời lăng mạ cậu ấy, chúng tôi thật chẳng thể hiểu nổi.
Mày chỉ quan tâm đến tiền
Ở đó
Mày không cảm nhận được chiếc áo
Mày là người Catalonia, không phải người Argentina
Nếu mày từng bỏ cuộc, hãy suy nghĩ lại đi
Tên lính đánh thuê…
15 năm sống xa quê, tôi không thể tưởng tượng nổi điều gì khủng khiếp hơn là những lời cay độc và miệt thị phát ra từ chính nơi mình trân quý nhất. Liệu còn nỗi đau nào day dứt hơn khi nghe từ chính miệng cậu con trai thơ ngây thốt lên: "Bố ơi, tại sao người Argentina lại đòi giết bố?".
Tôi nghẹn đắng đến nghẹt thở khi nghe câu nói ấy. Và tôi biết, nếu là người bình thường phải chịu sự oan ức tột độ ấy, xâm chiếm trong trái tim và linh hồn của họ chỉ còn sự hận thù.
Messi thì không. Hành động bột phát nhất anh từng thực hiện là tuyên bố từ giã đội tuyển quốc gia sau thất bại nghiệt ngã trong trận chung kết Copa America 2016. Đó là quyết định được đưa ra trong khát khao tuyệt vọng kiếm tìm sự giải thoát, không chỉ cho Messi mà cho cả chúng tôi, những người Argentina di cư sang Tây Ban Nha.
Chúng tôi không thể chịu đựng nổi khi phải chứng kiến Messi cứ mãi khổ đau như vậy, bởi lẽ chúng tôi hiểu cậu ấy yêu quê hương biết dường nào. Suốt cả sự nghiệp hiển hách có thừa, Messi vẫn cố bấu víu lấy nơi chôn nhau cắt rốn cho dù không ít người ở đó nhất tâm xua đuổi.
Thời điểm Messi tuyên bố chia tay đội tuyển quốc gia, anh vẫn không thoát khỏi hỏa ngục chỉ trích thiêu đốt. Chính chúng tôi cũng quằn quại vì ngọn lửa cay nghiệt ấy. Và tôi trộm nghĩ, cũng may nhờ biến cố kinh hoàng ấy đã dẫn đến sự kiện hy hữu trong lịch sử túc cầu…
Một buổi chiều năm 2016, khi Lionel bé nhỏ cảm thấy kiệt sức vì lời lăng mạ quyết định dừng lại, một chú bé 15 tuổi từ quê nhà đã viết những dòng tâm thư đầy cảm động cho thần tượng oan ức của mình: "Xin anh hãy suy nghĩ về việc ở lại. Nhưng hãy ở lại để rong chơi, đó là điều những kẻ này muốn cướp đi của anh". 7 năm về sau, cậu bé tác giả bức thư đã cùng Messi vô địch World Cup 2022. Cậu ấy là Enzo Fernandez.
Trở lại đội tuyển Argentina, như Messi lý giải, một phần là để những chàng trai trẻ như cậu bé viết tâm thư cho anh không phải tin rằng buông bỏ là lựa chọn trong cuộc sống. Và khi trở lại, Messi khiến mọi kẻ từng gièm pha anh phải xấu hổ. Sau lần đăng quang Copa America là chức vô địch World Cup mà cả dân tộc hằng mong đợi.
Một số người hâm mộ đã quen với hình ảnh mực thước, nhu mì của Messi có thể cảm thấy sốc vì cái cách anh gầm lên những từ ngữ thô bỉ trước ống kính máy quay. "Mày nhìn cái gì, biến đi, thằng đần!", La Pulga hét vào mặt tiền đạo tuyển Hà Lan.
Tuy nhiên, với chúng tôi, những người lắng nghe câu chửi một cách đê mê như suốt 15 năm qua luôn sung sướng và hãnh diện mỗi khi Messi phát âm trọn vẹn các âm S và sử dụng phương ngữ yeísmo. Chúng tôi hãnh diện để xác nhận Messi là người mang lại hạnh phúc cho những người con xa quê như chúng tôi.
Ngày nay, một số dân di cư đã trở về, và còn những người khác ở lại. Tất cả chúng tôi đều thích thú với hình dung Messi trở về quê nhà với chiếc cúp vô địch thế giới đặt trong chiếc vali anh chưa bao giờ cất đi. Chiến công vĩ đại ấy sẽ không bao giờ xuất hiện nếu thằng nhóc Lionel 15 tuổi thuở nào cất ngay vali vào tủ quần áo.
Messi chưa bao giờ mảy may nhận mình là người Tây Ban Nha, cho dù thời gian anh sinh sống tại đất nước này còn nhiều hơn ở quê nhà. Messi chẳng bao giờ quên mình là người Argentina, dù là trong tiếng nói, tâm thức hay hơi thở. Ngày trở về, điều duy nhất thay đổi ở Messi là thứ đặt trong vali.
Người Argentina phần nào cảm thấy xa lạ về 7 Quả bóng vàng trước đây La Pulga giành được. Nhưng lần này, Quả bóng vàng thứ 8, Messi chiến thắng trên tư cách một người Argentina tuyệt đối. Anh không chỉ tỏa sáng trong màu áo Los Albiceleste mà còn toát lên khí chất bụi bặm của một người con xứ sở Tango.
Rốt cuộc, qua bao giông bão cuộc đời, với những lần bị vùi dập tưởng chừng không gượng dậy được, Messi đã chứng tỏ bản lĩnh bằng những chiến công hiển hách nhất. Copa America, World Cup và bây giờ là Quả bóng vàng.
Không ai dám chê Messi kém bản lĩnh. Càng không ai dám chế giễu anh là "người Catalonia ở đội tuyển Argentina". Cái kết ấy thật viên mãn. Nhưng bây giờ cũng là lúc tất cả nhận ra, thời gian chơi bóng của Messi không còn bao nhiều.
Thật khó để La Pulga giành Quả bóng vàng thêm lần nữa. Diễm phúc được chứng kiến tài năng kiệt xuất bậc nhất lịch sử túc cầu thi đấu cũng dần cạn kiệt. Hãy cảm thấy may mắn vì được tận hưởng Messi suốt gần 2 thập kỷ qua.
Như cây bút Hernan Casciari vẫn tự thưởng và tiếc nuối đối với bản thân trong một bài viết nổi tiếng khác có tựa đề "Messi es un perro" (Messi là chú chó). Đoạn kết, ông viết:
"Tôi trân trọng bóng đá, tôi hoài niệm ngay từ hiện tại mỗi khi Messi ra sân. Tôi là người hâm mộ cuồng nhiệt của không gian và thời gian lịch sử này. Bởi lẽ, đối với tôi, nếu có Ngày phán xét cuối cùng của bóng đá, người hâm mộ trong mọi thế hệ sẽ quây tròn trên thiên đàng để nói về môn thể thao này.
Một người sẽ nói: "Tôi từng học ở Amsterdam năm 1973". Người khác nói: "Tôi là kiến trúc sư ở Sao Paulo vào năm 1962. Và một người khác: "Tôi trải qua tuổi thiếu niên đầy sôi động ở Napoli năm 1987. Còn cha tôi sẽ nói: "Tôi đã đến Montevideo vào năm 1967, và trước nữa, tôi đã lắng nghe sự im lặng đáng sợ ở Maracana năm 1950".
Mọi người sẽ tự hào đếm thời khắc vĩ đại cho đến nửa đêm. Và khi không còn ai nói nữa, tôi sẽ đứng dậy và từ tốn chia sẻ: "Tôi sống ở Barcelona vào thời kỳ có 'một chú chó'. Không gian im phăng phắc.
Những người khác khẽ cúi đầu. Và Thượng đế xuất hiện trong trang phục Người phán xử và chỉ vào tôi nói: 'Cậu, anh chàng mũm mĩm, cậu sẽ được cứu chuộc. Những người còn lại đi rửa tội ngay lập tức'!".
